Goede doelen worden hard geraakt door de inflatie. Het zal niemand zijn ontgaan, de hoge inflatie waar we al langere tijd mee te maken hebben. Volgens het CBS is de inflatie op 14,3% (oktober 2022) Ieder huishouden merkt dat het vrij besteedbaar inkomen minder is geworden door hoge kosten voor levensmiddelen, energie en brandstof. Ook de goede doelen in Nederland voelen de gevolgen van de inflatie, maar liefst op drie verschillende manieren:
- Minder inkomsten (vooral uit losse giften)
- Hogere kosten (energie, grondstoffen en goederen)
- Veel onvervulde vacatures
1. Minder inkomsten
De inflatie zorgt ervoor dat vrijwel in elk huishouden minder vrij besteedbaar geld beschikbaar is. De vaste lasten gaan gewoon door: er zijn toch boodschappen nodig, de wasmachine moet draaien en we rijden ook in de auto naar ons werk. Maar omdat dit allemaal duurder is geworden en de meeste lonen (nog) niet mee zijn gestegen, is het vrij besteedbaar inkomen fors kleiner geworden.
De gedragswetenschap laat ons zien dat wij ons persoonlijk comfort op prijs stellen. Met andere woorden; wij hebben moeite met een stapje terug doen. We hebben dat ook kunnen zien tijdens de lockdowns. Dat betekent dat we op persoonlijk comfort liever niet willen inleveren, tenzij het echt niet anders kan. Dus accepteren we (voor wie het kan betalen) dat een biertje, een taartje en een bloemetje fors duurder zijn geworden. Nog een effect op het vrij besteedbaar inkomen.
Gevolg daarvan is dat niet-noodzakelijke uitgaven onder druk komen te staan. Wat onder ‘niet-noodzakelijk’ valt verschilt per persoon, maar in elk geval merken goede doelen de effecten. Want wanneer het goed met ons gaat, is het makkelijker om andere te laten meedelen. Maar in onzekere tijden komt nog een extra effect om de hoek kijken; oppotten. Nederlanders zijn kampioen in verzekeren. Wij houden niet van onzekerheid en dekken het liefst zoveel mogelijk af. Dat zie je ook terug in het geld wat er op de Nederlandse bankrekeningen staat. In 2019 voor de coronacrisis was dat ruim 80 miljard. Eind 2021 was dat meer dan 121 miljard, ruim de helft meer in twee jaar tijd.
Gevolg: er wordt minder gegeven aan goede doelen, vooral in de vorm van losse giften.
2. Hogere kosten
Goede doelen hebben twee soorten kosten; het werven van de inkomsten met alles wat daarbij hoort (marketing, communicatie, fondsenwerving) en het besteden aan de doelstelling. De prijs van papier is bijvoorbeeld enorm gestegen, net als de portokosten. Een goed doel wat regelmatig een giftverzoek stuurt naar de achterban kan zomaar te maken krijgen met 10-20% extra kosten. Maar doen ze dat niet, dan dalen de inkomsten waardoor de uitvoering in gevaar komt.
Maar denk ook aan kosten voor energie op de locatie waar mensen werken. Daarnaast zijn de kosten voor het uitvoeren van de missie gestegen. Denk aan de inkoop van grondstoffen en materialen, het vervoer van goederen of het inhuren van specialisten. Iedereen die nu zonnepanelen op het dak wil laten leggen ervaart deze gevolgen zelf op dit moment. Organisaties die in ontwikkelingslanden hebben daarnaast ook te maken met een hoge (en dus ongunstige) koers van de Dollar, wat ook kostenverhogend werkt.
Gevolg: er kan minder impact worden gerealiseerd als gevolg van de stijgende kosten.
3. Veel onvervulde vacatures
Het derde effect van de inflatie in combinatie met de oorlog in Oekraïne is dat vacatures lang open staan. Dit heeft ook te maken met de Corona periode waarin een grote groep mensen (vervroegd) met pensioen is gegaan. Mede hierdoor is in veel sectoren krapte ontstaan. Door de hoge kosten en grote onzekerheid kiezen veel mensen liever voor een baan in de for profit, enerzijds omdat dit meer betaalt (en zij op dit moment gunstige voorwaarden kunnen uitonderhandelen) anderzijds omdat veel mensen denken dat dit meer zekerheid biedt dan werken bij een goed doel. Deze overtuiging is onjuist, maar hardnekkig. Het gevolg hiervan is dat vacatures lang onvervuld blijven en werk dus blijft liggen, wat direct effect heeft op de werving of de uitvoering.
Gevolg: werk kan niet worden uitgevoerd met een direct effect op de werving en de uitvoering.
Conclusie; de goede doelen worden keihard geraakt door de inflatie en zullen moeten inleveren op hun inkomsten en uitvoering.
Is er dan alleen maar slecht nieuws en kunnen we helemaal niets doen? Gelukkig niet! Hoewel we geen invloed hebben op de inflatie en de oorlog in Oekraïne, kunnen we gelukkig wel een aantal dingen doen:
- Stop niet noodzakelijke kosten
- Betrek je achterban
- Focus op loyale gevers
- Werk slimmer
- Kijk om je heen, en blijf kijken
1. Stop niet noodzakelijke kosten
Iedereen die zijn jaarplan en bestedingen op orde heeft, weet hoe de organisatie er nu voor staat. Het is nooit leuk om te snijden in uitgaven. Het helpt om een eerste onderverdeling te maken in noodzakelijk en niet-noodzakelijk. Noodzakelijke kosten zijn uitgaven die nodig zijn om je primaire proces draaiend te houden. Een geschikte accommodatie is voor een hospice primair en daarmee ook noodzakelijk. Maar voor een kinderboerderij kan kantoorruimte voor vrijwilligers wellicht onder ‘niet-noodzakelijk’ worden gezet. Let op; maak een duidelijk onderscheid in noodzakelijk en wenselijk. Heel veel bestaande kosten zijn wenselijk, maar niet per se noodzakelijk.
2. Betrek je achterban
Mensen zijn met reden betrokken bij jouw missie. Ze willen helpen om die missie vorm te geven. Net zoals je aan goede vrienden vertelt wanneer er iets niet goed gaat, zo willen zij dat ook van jouw organisatie horen. Daarmee geef je hen de gelegenheid mee te helpen om een probleem op te lossen. Dat geldt in het algemeen, maar zeker nu. Iedereen merkt de effecten van de hoge inflatie. En omdat elk huishouden het merkt, zal niemand het vreemd vinden als jij hen informeert over de hogere kosten voor jouw organisatie. Jouw achterban wil graag dat je de mooie missie kunt uitvoeren, en als dat nu in gevaar komt door hoge kosten, zal een deel van hen iets extra’s willen doen om dat te verzachten.
3. Focus op loyale gevers
In het verlengde van het betrekken van je achterban, kan je extra tijd en energie besteden aan de meest loyale gevers. Dit voelt misschien onnatuurlijk, veel goede doelen zijn nu juist bezig met het verbreden van hun achterban. Maar ik vermoed dat dit nu niet de beste strategie is. Juist omdat iedereen op jacht gaat naar nieuwe gevers, is het risico groot dat mensen zich overvraagd voelen en daarom niet ‘instappen’.
Maar juist de meest loyale achterban zal ook het meest betrokken zijn bij jouw missie. Dus in plaats van verbreden zou ik kiezen voor verdiepen. Maak tijd vrij voor degene die het meest betrokken zijn en informeer hen over hoe het gaat. Vertel hen wat de inflatie voor effect heeft op de missie van jouw organisatie. Pak de telefoon of rijd er naartoe. Ik ben ervan overtuigd dat dit meer effect heeft dan het jagen op nieuwe gevers. Natuurlijk zeg ik niet dat je dit moet stoppen, maar ik zou de meeste tijd en capaciteit richten op de verbinding met je meest loyale gevers. Je CRM-systeem is goud waard om dat in kaart te brengen. Je kunt dan denken aan de periode dat iemand bij jouw missie betrokken is, het aantal giften, de gemiddelde gift en totaal gegeven. Maar denk ook aan het openen, lezen en doorklikken op je nieuwsbrief, bezoeken van je website, likes van je posts, enz. Een goed CRM-systeem in combinatie met een marketing-automation-tool geeft je de juiste inzichten.
4. Werk slimmer
Bij veel goede doelen zijn er in de loop van de tijd ‘krantenwijkjes’ ontstaan. Taken die meestal klein begonnen en door iemand moesten worden gedaan. Voor je het weet is tijdelijk omgeslagen in permanent en is klein al gauw niet zo klein meer. Gevolg; meerdere mensen in de organisatie hebben een versplinterd takenpakket. Dit is inefficiënt en kan een directe bedreiging vormen voor je missie. Bijkomend nadeel hiervan is dat millennials niet passen in deze old-school werkmethode. Zij willen graag zinvol werk doen (check!), liefst niet full-time (check!) en werk dat zij leuk vinden (ahum…) Dus menig goed doel dat nog op basis van deze methode werkt zal steeds meer moeite hebben om dit soort functies (met verplichte krantenwijkjes) ingevuld te krijgen. Maar hoe dan wel? Door slimmer te werken. Ga even terug naar de basis.
Wat is het bestaansrecht van jouw organisatie en wat zijn de primaire processen die dat mogelijk maken? Uiteraard heb je secundaire processen nodig om het primaire proces te ondersteunen, maar wees kritisch of het wel secundair of tertiair is. Alles wat tertiair is kan worden uitbesteed. En natuurlijk is de theorie eenvoudiger dan de praktijk, maar bij veel organisaties werpt het afstoffen van bestaansrecht en primaire processen zijn vruchten af. Zorg daarbij voor ondersteuning door de juiste systemen. Slimmer werken kan ook betekenen dat je jouw propositie (aanbod) aanpast aan de huidige omstandigheden. Dus heb je veel opzeggers omdat mensen het financieel niet trekken, bied hen dan een propositie voor de helft of minder aan. Vaak willen mensen jouw organisatie helemaal niet verlaten, maar kunnen ze het (tijdelijk) niet meer betalen. Als je met ze meedenkt en hen helpt door het bedrag en/of de frequentie te verlagen, blijven ze aan jouw missie verbonden. Wellicht stellen ze het weer naar boven bij wanneer dat weer kan.
5. Kijk om je heen en blijf kijken
We leven in een complex tijdsgewricht. Na een financiële crisis met recessie zijn we in een economische en ecologische crisis terecht gekomen. In combinatie met de oorlog in Oekraïne zorgt dit voor veel onzekerheid. Dat heeft invloed op de capaciteit en bereidheid om te geven. Niemand kan de toekomst voorspellen. Toch zijn er zogenaamde graadmeters die informatie geven over waar het naartoe zou kunnen gaan. Informatie over rentestanden, aandelenkoersen, kosten voor grondstoffen, consumentenprijzen, werkloosheidcijfers, enz, enz. Vind je dat allemaal wat ingewikkeld, kijk of er mensen in je omgeving zijn die er kijk op hebben en hun kennis met je willen delen. Niet om ‘de gouden tip’ over waar je wel of niet in moet investeren, maar zodat je kunt inspelen op trends en ontwikkelingen.
Wil je meer weten over hoe je jouw organisatie duurzaam kunt ontwikkelen, zodat je beter bestand bent bijvoorbeeld tegen de gevolgen van de hoge inflatie? Download dan gratis het e-book ‘De 10 P’s voor Non-Profits‘
Je kunt hiervoor ook een DESTEP-analyse maken. Dit is een mooi instrument om samen met bestuur, vrijwilligers, donateurs en medewerkers een soort moment opname te maken die je kan helpen bij het maken van tactische en strategische keuzes.
Nog even de betekenis op een rijtje:
Demografisch
Economisch
Sociaal-maatschappelijk
Technologisch
Ecologisch
Politiek-Juridisch
Bespreek met elkaar welke ontwikkelingen je ziet per domein en of dit invloed heeft op jouw bestaansrecht en primaire en secondaire processen. Het is natuurlijk een moment-opname, maar juist in onzekere tijden kan dat helpen om 1 of 2 keer per jaar met elkaar te doen, zodat je ook verschuivingen kunt waarnemen en op in kunt spelen.
Ik hoop dat deze blog over hoe de inflatie goede doelen raakt je niet negatief stemt maar juist activeert om in beweging te komen. Hoewel weinig mensen op dit moment antwoord hebben op de grote vraagstukken, is het altijd goed om alert en in beweging te zijn.
Voor meer informatie neem gerust contact met mij op:
Grantiou Fondsenwerving
Gerald van Dijk